Izdavač: Mlado pokolenje, Beograd
Godina izdanja: 1966.
Povez: Tvrd
Broj strana: 279
Stanje: Veoma dobro (pečat)
RASPRODATO!!!
U svom razvoju naučna fantastika otkriva i otvara do tada nepoznate
teme, istražuje ih, ispituje i razvija sve dok ne dostignu svoj zenit i
punoću, nakon čega sledi njihovo lagano povlačenje iz žiže interesovanja
stvaralaca, odnosno čitalaca; poneke od tema ostale su konstantno
prisutne i intrigantne dok su druge jednostavno izgubilo svaku
atraktivnost, bilo zbog razvoja nauka, koji je njihove osnovne-početne
teze obesmislio, bilo jer su same po sebi iscrpljene. Tako možemo
govoriti o večitoj mladosti motiva prvog kontakta sa vanzemaljskim
oblicima života (naroči onima koji su inteligentini), odnosno o
popriličnoj deklasiranosti svakojakih palp svemirskih jurnjava i
vratolomija.
Istina, susreti sa `elijenima` poprilično su se razvili od vremena Velsovog `Rata svetova`, kao što su i savremene sage o svemirskim carstvima i ratovima prerasle u manirističko recikliranje starih modela. Među `potrošenim` temama svakako je i ona o istraživanju nepoznatih prostora na Zemlji, odnosno nalaženju svojevrsnih vremenskih kapsula u kojima opstaju životni oblici iz praistorije. Varijeteti osnovne situacije kreću od ekspedicija u unutrašnjost planete (Vernovo `Putovanje u središte Zemlje`, E. R. Barouzov serijal o Pelusidaru), do traganja u neprohodnim džunglama ili po dalekim ostrvima (`Izgubljeni svet` A. Konana Dojla, E. R. Barouz `Zemlja koju je vreme zaboravilo`).
Ubedljivost egzotičnih avantura bila je sumnjiva i u vreme njihovog najčešćeg nastanka (druga polovina 19. i prve decenije 20. veka) da bi, daljim protekom vremena, potpuno nestala. Ipak, u širem čitanju i tumačenju ovakvih priča naziru se i slojevi značenja koji i dalje mogu biti zanimljivi, a na koje rani pisci nisu obratili previše pažnje. Svojevrsno ispravljanje i dopunjavanje prethodnika preuzeo je Vladimir Obručev (1863-1956), akademik, geograf i geolog, istraživač Sibira, Mongolije i Srednje Azije. Kako sam navodi: `Geološke greške u tom romanu (Vernovom `Putovanju u središte zemlje`) navele su me da napišem `Plutoniju`... Jer dobar naučnofantastični roman treba da bude nalik na istinu, treba da ulije čitaocu uverenje da se događaji koji su opisani mogu dogoditi pod izvesnim uslovima, da u njima nema ničeg natprirodnig, čudesnog`.
Sa ovim motivom napisan je roman `Plutonija` iz 1924. o ekspediciji koja, putujući preko Kamčatke, Beringovog moreuza i Ledenog okeana, otkriva Polarni kontinent; tragajući dalje oni ulaze u podzemlje, tamo nalaze zemlju naseljenu biljkama i životinja iz praistorije i, konačno, divljim ljudima, precima modernog čoveka. Istraživanja moraju biti prekinuta, naučnici se vraćaju a sticaj okolnosti odlaže njen nastavak.
U romanu `Zemlja Sanjikova` iz 1926. unekoliko se menja početna postavke priče: ovog puta ekspedicija istražuje ostrvo u Severnom ledenom moru i na njemu ponovo zatiče praistorijski svet. Naučnici sreću i Onkilone, pleme ljudi iz kamenog doba i učestvuju u njihovom svakodnevnom životu, od lova, svečanosti, sahrana do ratova sa neprijateljem. Sasvim neočekivana otkrića stavljaju na probu ne samo izdržljivost naučnika već i njihovu sposobnost da se suoče sa drugačijim životnim načelima i vrednostima. Roman se završava povratkom ekspedicije u civilizaciju i odlaganjem na neodređeno vreme novog odlaska u novootkriveni svet.
Obručev je, zahvaljujući svom obrazovanju izuzetno uverljivo opisao putovanja, pejzaže, biljni i životinjski svet kao i plemenski život primitivnih ljudi. Godine 1961. u knjigu `Putovanja u prošlost i budućnost` sabrane su Obručeve priče o putovanjima u razne nepoznate zemlje. S obzirom na to da je svoja literarna dela namenio mlađim čitaocima, ona su svakako izuzetan uvod, kako u nauku, tako i u naučno-fantastičnu literaturu. Obručov nije dozvoljavao da se u romane ili priče uvuku bilo kakve neodređenosti ili nepreciznosti i tako `pripremio teren` za bavljenje suštinskim zapletom ovakvih dela - susretom sa različitim civilizacijama, bez obzira da li su one u neistraženim delovima Zemlje ili svemira.
Istina, susreti sa `elijenima` poprilično su se razvili od vremena Velsovog `Rata svetova`, kao što su i savremene sage o svemirskim carstvima i ratovima prerasle u manirističko recikliranje starih modela. Među `potrošenim` temama svakako je i ona o istraživanju nepoznatih prostora na Zemlji, odnosno nalaženju svojevrsnih vremenskih kapsula u kojima opstaju životni oblici iz praistorije. Varijeteti osnovne situacije kreću od ekspedicija u unutrašnjost planete (Vernovo `Putovanje u središte Zemlje`, E. R. Barouzov serijal o Pelusidaru), do traganja u neprohodnim džunglama ili po dalekim ostrvima (`Izgubljeni svet` A. Konana Dojla, E. R. Barouz `Zemlja koju je vreme zaboravilo`).
Ubedljivost egzotičnih avantura bila je sumnjiva i u vreme njihovog najčešćeg nastanka (druga polovina 19. i prve decenije 20. veka) da bi, daljim protekom vremena, potpuno nestala. Ipak, u širem čitanju i tumačenju ovakvih priča naziru se i slojevi značenja koji i dalje mogu biti zanimljivi, a na koje rani pisci nisu obratili previše pažnje. Svojevrsno ispravljanje i dopunjavanje prethodnika preuzeo je Vladimir Obručev (1863-1956), akademik, geograf i geolog, istraživač Sibira, Mongolije i Srednje Azije. Kako sam navodi: `Geološke greške u tom romanu (Vernovom `Putovanju u središte zemlje`) navele su me da napišem `Plutoniju`... Jer dobar naučnofantastični roman treba da bude nalik na istinu, treba da ulije čitaocu uverenje da se događaji koji su opisani mogu dogoditi pod izvesnim uslovima, da u njima nema ničeg natprirodnig, čudesnog`.
Sa ovim motivom napisan je roman `Plutonija` iz 1924. o ekspediciji koja, putujući preko Kamčatke, Beringovog moreuza i Ledenog okeana, otkriva Polarni kontinent; tragajući dalje oni ulaze u podzemlje, tamo nalaze zemlju naseljenu biljkama i životinja iz praistorije i, konačno, divljim ljudima, precima modernog čoveka. Istraživanja moraju biti prekinuta, naučnici se vraćaju a sticaj okolnosti odlaže njen nastavak.
U romanu `Zemlja Sanjikova` iz 1926. unekoliko se menja početna postavke priče: ovog puta ekspedicija istražuje ostrvo u Severnom ledenom moru i na njemu ponovo zatiče praistorijski svet. Naučnici sreću i Onkilone, pleme ljudi iz kamenog doba i učestvuju u njihovom svakodnevnom životu, od lova, svečanosti, sahrana do ratova sa neprijateljem. Sasvim neočekivana otkrića stavljaju na probu ne samo izdržljivost naučnika već i njihovu sposobnost da se suoče sa drugačijim životnim načelima i vrednostima. Roman se završava povratkom ekspedicije u civilizaciju i odlaganjem na neodređeno vreme novog odlaska u novootkriveni svet.
Obručev je, zahvaljujući svom obrazovanju izuzetno uverljivo opisao putovanja, pejzaže, biljni i životinjski svet kao i plemenski život primitivnih ljudi. Godine 1961. u knjigu `Putovanja u prošlost i budućnost` sabrane su Obručeve priče o putovanjima u razne nepoznate zemlje. S obzirom na to da je svoja literarna dela namenio mlađim čitaocima, ona su svakako izuzetan uvod, kako u nauku, tako i u naučno-fantastičnu literaturu. Obručov nije dozvoljavao da se u romane ili priče uvuku bilo kakve neodređenosti ili nepreciznosti i tako `pripremio teren` za bavljenje suštinskim zapletom ovakvih dela - susretom sa različitim civilizacijama, bez obzira da li su one u neistraženim delovima Zemlje ili svemira.
